Sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en ünlü ve en çok merak edilen oluşumlarından bir tanesi Peri Bacaları, zaten mistik ve gizemli bir havası olan Kapadokya’nın Ürgüp ilçesine daha da bir gizem katıyor.
Aslında doğal bir oluşum olmasına rağmen, efsanesi sebebiyle Peri Bacası adını almış bu oluşumların; Kapadokya’nın eski zamanlarda Perilerin Cenneti‘ne ev sahipliği yaptığını düşündürmesi, olayı daha da çekici kılıyor..Oluşumu yüzyıllarca sürmüş ve asırlar öncesine dayanan Nevşehir Peri Bacaları hakkında merak edilen her şeye bu yazımızda yer vermeye çalıştık.
Peri Bacaları Nerededir?
Peri Bacaları; Nevşehir iline bağlı Ürgüp ilçesinde bulunmaktadır. Tüm dünyada ismi duyulmuş kültürel bir miras olarak Kapadokya bölgesini hem yabancı hem de yerli turizm açısından eşsiz bir bölge haline getiren en önemli oluşumlardan bir tanesidir.
Nevşehir peri bacaları da olarak bilinen bu doğal oluşumlar, Güzel Atlar ülkesi Kapadokya anlamına gelen bu eşsiz bölgeyi, daha da eşsiz kılarak her yıl binlerce ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. Pek çok Kapadokya seyahatçisi sırf bu oluşumların tepeden muazzam manzarasını görebilmek için balon turu yapmaktadır. Yaptıkları sıcak hava balonu uçuşu ve Kapadokya doğal-kültürel turlara ek olarak Peri Bacalarını daha yakından tanımak isteyen misafirler, Peri bacalarının içine oyulmuş otellerde kalmayı da sıklıkla tercih etmektedir.
Peri Bacaları Otel sayfamızdaki önerilere göz atabilirsiniz.
Peri Bacaları Nedir ve Nasıl Oluşmuştur?
Peri bacaları, fırtınalar, rüzgarlar, yağmur yağışları ve buna bağlı sel baskını sularının tüflerden oluşan yapıyı aşındırması sonucu koni biçiminde bir şekil almış doğal oluşumlardır. Kule şeklinde olan bu oluşumların üst kısmında, oluşumlara masalsı bir hava katan şapka benzeri kaya blokları bulunmaktadır.
En özet anlatımıyla; eski zamanlarda iç deniz olduğuna inanılan Kapadokya bölgesi, yakın çevrede bulunan Erciyes Dağı, Hasan Dağı ve Güllüdağ tarafından çok uzun yıllar belki milyonlarca yıl boyunca püskürtülüp duran lav ve küller sebebiyle kurumaya başlamış ve yine yüzyıllar süren süreç içerisinde yavaş yavaş bu bölgede tüf yapılar oluşmaya başlamış – yani lav ve kül karışımı.
Temelde, yukarıda bahsi geçen yanardağlardan çıkan lavlar, göller, akarsular ve platolar üstünde metrelerce kalınlığında tüf tabakasını meydana getirmiş. Yıllar içerisinde bu tüf tabakası da yavaş yavaş evrime geçirerek değişime uğramış ve son olarak bu tüf tabakasının Kızılırmak Nehri öncelikli olmak üzere akarsuların, göllerin ve rüzgârın aşındırmasıyla da günümüzdeki ikonik ve efsanevi peri bacalarını oluşturmuş.
Konik biçimli gövdelerin oluşum aşaması ise; sel baskınlarının dik yamaçlarda yol alırken, sert olan kayaları çatlatması ve koparması aynı zamanda daha hassas ve kolay aşınan malzemelerden oluşan alt bölgeleri aşındırarak yamacı derin şekilde oyarak geriletmesi sonucu üst kısımlarındaki şirin baba şapkasına benzer yapısı meydana gelmiştir.
Bu şekilde oluşan peri bacası türünün en dikkat çekici örnekleri ise Paşabağ bölgesinde bulunan, Paşabağ Peribacaları’dır.
Erozyonlar sonucu oluştuğu düşünülen bu coğrafi yapılar, bir silindir üstünde çatısıyla, Şirinler köyü mantarlarına benzeyen çok ilginç kaya oluşumları dizisidir. Peri Bacaları dünyada elbette sadece Kapadokya’da bulunmuyor ama bu bölgede çok fazla olması sebebiyle Türk kültürünün bir parçası haline gelmiş en muhteşem doğal manzaralarından biridir.
Peri Bacaları Efsanesi ve Oluşumun Bu Adı Alışı
Daha öncesinde aslında, bu oluşumlar kaleler olarak biliniyordu. Ancak çok sayıda turist çeken bu oluşumlar, masal diyarlarındaki perilerin evlerine benzetildiğinden bugün bildiğimiz adı ile değiştirildi: Peri Bacaları. Bunlar hem şekil hem de boyut olarak büyük ölçüde değişebilir. Elbette, bu oluşumu çok karakterize eden o üst kısımdaki o muhteşem şapkalarıdır. Şirinler köyü görüntüsündeki bu yerlerde, eski zamanlarda gerçekten de yerleşim olmuştur ama genel inanışın aksine tabi ki Periler tarafından değil, insanlar tarafından mesken olarak kullanılmıştır.
Peri bacalarının efsanesi bir yana dursun, onları bir kere gördüğünüz zaman aşık olacağınıza eminiz.. Hele ki Peri Bacalarına Kapadokya Aşk Vadisi bölgesinden bakacak olursanız, unutulmayacak bir görsel şölene tanıklık etmiş olacaksınız.
Peri Bacalarının Tarihi
Kapadokya’nın tarihi paleotik döneme kadar dayanıyor ve savaşlar ile dolu tarihinde, insanlar hem peribacalarının içlerini oyarak bu oluşumları barınak hem de zaman zaman sığınak olarak kullanmışlar. Aynı zamanda Kapadokya yeraltı şehirleri de sığınak olarak kullanışmaya elverişli bir kayaç yapısına sahip olduğundan uzun yıllar boyunca bu amaçla kullanılmış.
Kapadokya’da Peri Bacalarını Görebileceğiniz Yerler
Aslında Kapadokya’nın tümünde dağınık olarak peri bacalarına rastlayabilirsiniz ama Göreme Açık Hava Müzesi’nin içinde bile bulunan peri bacalarının en yaygın olarak gözlemlenebildiği yerler genelde Kapadokya’nın ünlü vadileri;
- Paşabağ Keşişler Vadisi
- Zelve Vadisi ve Açık Hava Müzesi
- Devrent Vadisi Avanos
- Güvercinlik Vadisi Kapadokya
- Aşk Vadisi
- Kızılçukur Vadisi
- Güllüdere Vadisi
- Kılıçlar Vadisi
